Lý thuyết axit cacbonic và muối cacbonat

Nội dung bài giảng

I. AXIT CACBONIC H₂CO₃

a) Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí

Nước tự nhiên và nước mưa có hòa tan khí cacbonic: 1000m³ nước hòa tan được 90 m³ khí CO₂.

Một phần khí CO₂ tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit cacbonic. Vậy axit R₂CO₃ có trong nước tự nhiên và nước mưa. Khi đun nóng, khí CO₂ bay ra khỏi dung dịch.

b) Tính chất hóa học

- H₂CO₃ là một axit yếu, dung dịch H₂CO₃ chỉ làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ nhạt, bị axit mạnh đẩy ra khỏi muối.

- H₂CO₃ là một axit không bền: H₂CO₃ tạo thành trong các phản ứng hóa học bị phân hủy ngay thành CO₂ và H₂O.

II.   MUỐI CACBONAT

a) Phân loại: Có 2 loại là muối trung hòa (Na₂CO₃, CaCO₃,..) và muối axit (NaHCO₃, Ca (HCO₃)₂...).

b) Tính chất

- Tinh tan

-  Chỉ có một số muối cacbonat tan dược, như Na₂CO₃, K₂CO₃... và muối axit như Ca (HCO₃)₂,...

- Hầu hết muối cacbonat trung hòa không tan, như CaCOg, BaCOg, MgC0_3r..

c) Tính chất hóa học

- Tác dụng với axit mạnh (HCl, HNO₃, H,SO₄,...) giải phóng khí CO₂.

NaHCO₃ + HCl -> NaCl + CO₂ + H₂O

- Muối cacbonat tan tác dụng được với dung dịch bazơ.

K₂CO₃ + Ca(OH)₂ -> 2KOH + CaC0₃

-  Muối cacbonat tan tác dụng được với dung dịch muối.

Na₂CO₃ + CaCl₂ -> 2NaCl + CaCO₃

-  Bị nhiệt phân hủy.

CaCO_{3  \( \xrightarrow[]{t^{0}}\)} CaO + CO₂

Chú ý: Các muối Na₂CO₃, K,CO₃,... không bị nhiệt phân.

III. ỨNG DỤNG

-  CaCO₃ là thành phần chính cùa đá vôi, đuọc dùng để sản xuất vôi, xi măng_r..

-  Na₂CO₃ được dùng để nâu xà phòng, sản xuất thủy tinh,..

-  NaHCO₃ được dùng làm dược phẩm, hóa chất trong bình cứu hỏa,...