Nội dung bài giảng
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
- Điện thế hoạt động là sự biến đổi điện thế nghỉ ở màng tế bào từ phân cực sang mất phân cực, đảo cực và tái phân cực.
- Trên sợi thần kinh không có bao miêlin, xung thần kinh lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kể bên.
- Trên sợi thần kinh có bao miêlin, xung thần kinh lan truyền theo cách nhảy cóc, từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác. Do lan truyền theo lối nhảy cóc nên tốc độ lan truyền nhanh hơn so với trên sợi thần kinh không có bao miêlin.
II. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA
PHẦN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN
♦ - Ở giai đoạn mất phân cực và giai đoạn đảo cực, loại ion nào đi qua màng tế bào và sự di chuyển của ion đó có tác dụng gì ?
- Ở giại đoạn túi phân cực, loại ion nào đi qua màng tế bào và sự di chuyển của ion đó có tác dụnq gì?
Trả lời:
- ở giai đoạn mất phân cực và đảo cực, Na+ đi qua màng tế bào. Na+ đi qua được màng tế bào là do cổng Na+ mở và do chênh lệch về nồng độ Na+ở hai bên màng tế bào (nồng độ Na+ bên ngoài cao hơn bên trong tế bào). Do ion Na tích điện dương đi vào làm trung hòa điện tích âm ở mặt trong tế bào (ứng với giai đoạn mất phân cực). Ion Na đi vào không những làm trung hòa điện tích âm ở mặt trong tế bào, mà ion Na còn vào dư thừa, làm cho mặt trong của màng tế bào trở nên dương so với mặt ngoài âm (ứng với giai đoạn đảo cực).
ở giai đoạn tái phân cực, K+ đi qua mang tế bào ra ngoài (do tính thấm của màng đối với K+ tâng, cổng ion K mở rộng). Do K+ đi ra ngoài mang theo điện tích dương nên làm cho mặt trong của màng tế bào lại trở nên âm so với mặt ngoài (ứng với giai đoạn tái phân cực).
- Xung thần kinh lan truyền theo các bó sợi thần kinh có bao miêlin từ vò não xuống đến các cơ ngón chân làm ngón chân co lại. Hãy tính thời gian xung thần kinh lan truyền từ vỏ não xuống ngón chân (cho biết chiều cao của người nào đó là 1,6 m, tốc độ lan truyền là l00m/giây).
Trả lời:
- Điện thế hoại động lan truyền theo cách nhảy cóc là do màng miêlin có tính chất cách điện nên không thể khử cực và đảo cực ở vùng có màng miêlin được.
- Thời gian xung thần kinh lan truyền từ vỏ não xuống ngón chân là:
16. 10-3 giây.