Chuyên đề vật lý 10 theo chủ đề Tự luận 10 là tài liệu môn Vật Lý trong chương trình Ôn Thi THPTQG được cungthi.online tổng hợp và biên soạn từ các nguồn chia sẻ trên Internet. Tạo nguồn tài liệu giúp các bạn trong việc ôn luyện và học tập
Những địa chỉ uy tín để bạn mua sách
Nội dung tóm tắt
CHƯƠNG IV. CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN
BÀI 1: ĐỘNG LƯỢNG – ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG
I. ĐỊNH NGHĨA
− Động lượng của một vật khối lượng m đang chuyển động với vận tốc là đại lượng được đo bằng tích của khối lượng và vận tốc của vật:
Đơn vị: (kg.m/s = N.s)
− Động lượng của một vật là một véc tơ cùng hướng với vận tốc
− Khi một lực không đổi tác dụng lên một vật trong khoảng thời gian Δt thì tích F. Δt được định nghĩa là xung lượng của lực F trong khoảng thời gian Δt ấy.
Theo định luật II Newton ta có: hay
− Vậy độ biến thiên động lượng của một vật trong một khoảng thời gian nào đó bằng xung lượng của tổng các lực tác dụng lên vật trong khoảng thời gian đó.
(N.s)
II. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG
Một hệ nhiều vật được coi là cô lập khi không có ngoại lực tác dụng lên hệ hoặc nếu có thì các ngoại lực ấy cân bằng nhau. Trong một hệ cô lập, chi có các nội lực tương tác giữa các vật.
DẠNG 1:XÁC ĐỊNH TỔNG ĐỘNG LƯỢNG, ĐỘ BIẾN THIÊN ĐỘNG LƯỢNG
VÀ LỰC TÁC DỤNG
Phương pháp giải:
− Độ lớn của động lượng: p = m.v
− Khi có hai động lượng: . Ta có:
+ Trường hợp 1: cùng phương cùng chiều
+ Trường hợp 2: cùng phương, ngược chiều
+ Trường hợp 3: vuông góc
+ Trường hợp 4: tạo với nhau một góc α và p1 = p2
+ Trường hợp 5: tạo với nhau một góc α
- Độ biến thiên động lượng bằng xung lượng của lực tác dụng lên vật trong khoảng thời gian đó.
(N.s)
VÍ DỤ MINH HỌA
1. Tính động lượng, tổng động lượng của hệ
Câu 1.LOẠI 2 Cho một hệ gồm 2 vật chuyển động. Vật 1 có khối lượng có vận tốc có độ lớn Vật 2 có khối lượng có vận tốc độ lớn là Tính tổng động lượng của hệ khi
a) cùng phương, cùng chiều với
b) cùng phương, ngược chiều với .
c) hướng chếch lên trên hợp với góc
d) hướng chếch lên trên hợp với góc
Lờigiải
a) Vì cùng phương, cùng chiều với
b) Vì cùng phương, ngược chiều với
c) Vì hướng chếch lên trên hợp với góc
d) Vì hướng chếch lên trên hợp với góc
2. Độ biến thiên động lượng – Lực tác dụng
Câu 2.LOẠI 2 Một xạ thủ bắn tia từ xa với viên đạn có khối lượng khi viên đạn bay gần chạm tường thì có vận tốc sau khi xuyên thủng bức tường vận tốc của viên đạn chỉ còn Tính độ biến thiên động lượng của viên đạn và lực cản trung bình mà tường tác dụng lên viên đạn. Biết thời gian đạn xuyên qua tường
Lờigiải
Chọn chiều dương là chiều chuyển động của đạn
Động lượng viên đạn gần chạm vào tường
Động lượng viên đạn sau khi xuyên thủng bức tường
Độ biến thiên động lượng của viên đạn
Mà
Lực cản trung bình mà tường tác dụng lên viên đạn
Câu 3.LOẠI 3 Một người khối lượng thả mình rơi tự do từ 1 cầu nhảy ở độ cao xuống nước và sau khi chạm mặt nước được thì dừng chuyển động. Tìm lực cản mà nước tác dụng lên người. Lấy
Lờigiải
Chọn chiều dương là chiều chuyển động của người
Vận tốc của người trước khi chạm nước
Động lượng của người trước khi chạm nước
Động lượng của người sau khi chạm nước
Độ biến thiên động lượng của người
Lực cản mà nước tác dụng lên người
Câu 4. LOẠI 3 Một quả bóng có khối lượng đang bay với vận tốc thì va vào một mặt sàn nằm ngang theo hướng nghiêng góc α so với mặt sàn, khi đó quả bóng nảy lên với vận tốc theo hướng nghiêng với mặt sàn góc α. Tìm độ biến thiên động lượng của quả bóng và lực trung bình do sàn tác dụng lên bóng, biết thời gian va chạm là Xét trường hợp sau:
a) b)
Lờigiải
a)
Độ biến thiên động lượng:
hợp với một góc
Lực trung bình do sàn tác dụng lên bóng:
b)
Độ biến thiên động lượng:
Hay
Lực trung bình do sàn tác dụng lên bóng:
Câu 5.LOẠI 2 Một hòn bi khối lượng rơi tự do trong thời gian Tính độ biến thiên động lượng của viên bi trong các trường hợp:
a) Từ thời điểm thả rơi tới khi chạm đất.
b) Từ thời điểm sau khi rơi tới khi chạm đất.
Lờigiải
Chọn chiều dương là chiều chuyển động của vật
a) Động lượng tại thời điểm thả rơi:
Vận tốc của vật sau khi chạm đất:
Động lượng của vật khi chạm đất:
Độ biến thiên động lượng:
b)Vận tốc của vật sau khi rơi
Động lượng tại thời điểm thả rơi
Động lượng của vật khi chạm đất:
Độ biến thiên động lượng:
Câu 6.LOẠI 2 Hòn bi có khối lượng rơi tự do từ độ cao xuống mặt phẳng ngang. Lấy Tính độ biến thiên động lượng của hòn bi nếu:
a) Viên bi nảy lên với tốc độ cũ.
b) Viên bi dính chặt vào mặt phẳng ngang.
c) Viên bi nảy lên với tốc độ bằng tốc độ chạm mặt phẳng ngang.
d) Trong câu nếu thời gian va chạm là Tính độ lớn lực tương tác trung bình giữa viên bi và mặt phẳng ngang.
Biểu diễn các véctơ trong từng trường hợp
Lời giải
- Vận tốc khi vật chạm mặt phẳng ngang:
Độ biến thiên động lượng:
- Chiều thẳng đứng hướng xuống:
a) Viên bi nảy lên với tốc độ cũ
Độ biến thiên động lượng:
b) Viên bi dính chặt vào mặt phẳng ngang:
Độ biến thiên động lượng:
c) Viên bi nảy lên với tốc độ bằng tốc độ chạm mặt phẳng ngang:
Độ biến thiên động lượng:
d) Độ lớn lực tương tác trung bình giữa viên bi và mặt phẳng ngang:
Câu 7.LOẠI 2 Tính độ biến thiên động lượng của vật c
