Nội dung bài giảng
Bài 1: Chỉ ra phép hoán dụ có trong những câu thơ, câu văn thuộc bài tập 1 SGK tr 84 và cho biết mối quan hệ giữa các sự vật trong mỗi phép hoán dụ là gì?
Trả lời:
Các hoán dụ có trong các câu văn, thơ và mối quan hệ giữa chúng:
a) Làng xóm - người nông dân: quan hệ giữa vật chứa đựng với vật bị chứa đựng.
b) Mười năm - thời gian trước mắt; trăm năm - thời gian lâu dài: quan hệ giữa cái cụ thể với cái trừu tượng.
c) Áo chàm - người Việt Bắc: quan hệ giữa dấu hiệu của sự vật với sự vật.
d) Trái Đất - nhân loại: quan hệ giữa vật chứa đựng với vật bị chứa đựng.
Bài 2: Hoán dụ có gì giống và khác với ẩn dụ? Cho ví dụ minh hoạ.
Trả lời:
Các em có thể thấy rõ sự giống và khác nhau giữa hoán dụ và ẩn dụ qua bảng sau:
|
ẨN DỤ |
HOÁN DỤ |
GIỐNG |
Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác |
|
KHÁC |
Dựa vào quan hệ tương đồng. Cụ thể là tương đồng về: - hình thức - cách thức thực hiện - phẩm chất - cảm giác |
Dựa vào quan hệ tương cận. Cụ thể: - bộ phận - toàn thể - vật chứa đựng - vật bị chứa đựng - dấu hiệu của sự vật - sự vật - cụ thể - trừu tượng. |
Ví dụ: Ẩn dụ:
Thuyền về có nhớ bến chăng
Bển thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
Hoán dụ:
Nhớ ông cụ mắt sáng ngời
Áo nâu, túi vải, đẹp tươi lạ thường.