VI. Xác định sản phẩm của phản ứng oxi hóa – khử

Nội dung bài giảng

VI. Xác định sản phẩm của phản ứng oxi hóa – khử

Để xác định đúng sản phẩm của phản ứng oxi – hóa khử ta cần nắm vững những nội dung sau :

• Với H₂SO₄ đặc tùy theo bản chất của chất khử và nồng độ của axit mà S⁺⁶ có thể bị khử xuống các trạng thái oxi hóa khác nhau : S⁺⁴ (SO₂), S⁰ (S), S^-2 (H₂S).

M + H₂SO_{4 đặc, nóng} M₂(SO₄)_n +  + H₂O

(M là kim loại, n số oxi hóa cao của kim loại)

Ví dụ :

 (1) 2Fe + 6H₂SO_{4 đặc, nóng} -> Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

(2) 3Zn + 4H₂SO_{4 đặc, nóng}  -> 3ZnSO₄ + S  + 4H₂O

(3) 4Mg + 5H₂SO_{4 đặc, nóng}  -> 4MgSO₄ + H₂S + 4H₂O

(4) C + 2H₂SO_{4 đặc, nóng}  -> CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O

(5) 2P + 5H₂SO_{4 đặc, nóng}  -> 2H₃PO₄ + 5SO₂ + 2H₂O

- Với HNO₃ tùy theo bản chất của chất khử và nồng độ của axit mà N⁺⁵ bị khử xuống các trạng thái oxi hóa khác nhau : N⁺⁴ (NO₂), N⁺² (NO), N⁺¹ (N₂O), N⁰ (N₂), N^-3 (NH₄NO₃).

M + HNO_{3 đặc, nóng}  -> M(NO₃)_n +  + H₂O

M + HNO_{3 loãng}  -> M(NO₃)_n +  + H₂O

(M là kim loại, n số oxi hóa cao của kim loại)

 

  

Ví dụ :

(1) Fe + 6HNO_{3 đặc, nóng}  -> Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

(2) Fe + 4HNO_{3 loãng}  -> Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

(3) 8Al + 30HNO_{3 loãng}  -> 8Al(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

(4) 4Zn + 10HNO_{3 loãng}  -> 4Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

(5) C + 4HNO_{3 đặc, nóng}  -> CO₂ + 4NO₂ + 2H₂O

(6) P + 5HNO_{3 đặc, nóng}  -> H₃PO₄ + 5NO₂ + H₂O

- Các chất khử khi bị oxi hóa bởi KMnO₄ thì số oxi hóa biến đổi như sau :

  

- Với KMnO₄ tùy theo môi trường xảy ra phản ứng mà Mn⁺⁷ bị khử xuống các trạng thái oxi hóa khác nhau :

+ Môi trường axit (H⁺) : Mn⁺⁷ Mn⁺² (tồn tại ở dạng muối Mn²⁺)

+ Môi trường trung tính (H₂O) : Mn⁺⁷ Mn⁺⁴ (tồn tại ở dạng MnO₂)

+ Môi trường kiềm (OH^-) : Mn⁺⁷ Mn⁺⁶ (tồn tại ở dạng K₂MnO₄)

 

Ví dụ:

(1) 2KMnO₄ + 10KI + 8H₂SO₄  -> 2MnSO₄ + 5I₂ + 6K₂SO₄ + 8H₂O

(2) 2KMnO₄ + 6KI + 4H₂O -> 2MnO₂ + 3I₂ + 8KOH

(3) 2KMnO₄ + H₂O₂ + 2KOH -> 2K₂MnO₄ + O₂ + 2H₂O